W Masywie Ślęży znajduje się około 90 źródeł, źródlisk i cieków wodnych
Na obszarze Masywu Ślęży występuje około 90 źródeł. Najwięcej źródeł występuje na stokach (89%), a
tylko nieliczne mają charakter grzbietowy lub zboczowy (11%). Temperatura źródeł w okresie letnim wynosi od 6,8 do 13,1oC, przy czym najczęściej charakteryzuję się one temperaturą w przedziale 9-11oC. Wydajności źródeł na tym obszarze są niewielkie – przeciętnie wynoszą 0,23 dm3/s. Najwyższe wydajności notuje się na wiosnę (marzec, kwiecień) i w niektórych źródłach mogą one nawet przekraczać 2,5 dm3/s. Część źródeł ma charakter okresowy i wysycha podczas dłuższych okresów bezopadowych.
Tak duża liczba źródeł wynika głównie ze specyficznego mikroklimatu. Znaczne wywyższenie Masywu Ślęży powoduje intensywniejsze zbieranie się chmur deszczowych oraz mgieł, a tym samym ilości opadów są wyższe. Średnio suma opadów na szczycie Ślęży jest o 20-30% wyższa niż w miejscowościach położonych u podnóża góry. Większość ślężańskich źródeł ma charakter źródła szczelinowego, które wypływa spomiędzy szczelin litych skał pod wpływem grawitacji lub ciśnienia hydrostatycznego.
Na podstawie badań składu chemicznego z lat 1994-2012 wody wypływające w źródłach Ślężańskiego Parku Krajobrazowego są wodami ultrasłodkimi i słodkimi o mineralizacji w granicach 70-362 mg/dm3. Odczyn pH tych wód waha się od 4,9 do 7,0 ze średnią równą 6,32 i medianą 6,28. Wody źródlane to wody najczęściej wielojonowe z przewagą anionu wodorowęglanowego lub siarczanowego oraz kationu wapniowego lub magnezowego. Źródła położone na granitoidach lub ich zwietrzelinie charakteryzują się podwyższoną (do 2 rzędów wielkości) stężeniami radonu (222Rn) w porównaniu ze źródłami wypływającymi na obszarze innych wydzieleń litologicznych. Obserwacje zmian składu chemicznego wód źródlanych Masywu Ślęży wskazują na wyraźną poprawę jakości wód podziemnych tego rejonu. Stężenie podstawowego wskaźnika przenikania zanieczyszczeń do wód podziemnych, jonu SO42-, w porównaniu do roku 1994 zmniejszyło się 2-3 krotnie, co można powiązać ze zmniejszeniem emisji SO2 do atmosfery. Na poprawę jakości wód podziemnych wskazuje również 2-3 krotne zmniejszenie stężenia chlorków*.
Pod koniec ubiegłego wieku (rok 1991) wskrzeszono działalność Towarzystwa Ślężańskiego. Towarzystwo swoimi staraniami doprowadziło do renowacji źródeł w Masywie Ślęży, a także wyposażyło je w granitowe tablice z nazwami. Części źródeł pozostawiono dawne nazwy, części zmieniono (np. Źródło Anny, Źródło Ślężan (dawniej źródło Seilingów, Źródło Sadowej), oraz wprowadzono własne (źródło Joanny (od imienia córki Mieczysława Jarzyny, członka Towarzystwa Strzelińskiego zasłużonego dla renowacji źródeł w Masywie Ślęży).
Poniżej lista źródeł Masywu Ślęży
- Źródło Lustiga
- Źródło Joanny
- Jasne
- Kamienne
- Korzenne
- Źródło Anny
- Święte Źródło
- Źródło Beyera
- Źródło Św. Jana
- Własta
- Wielkie
- Karolin
- Studnia św. Świerada (Źródło Życia)
- Potrójne Źródełko
- Klasztorne Źródło
- Źródło Ślężan
- Kacza Kałuża
- Głębokie Źródło
- Srebrnik
źródło:
ŹRÓDŁA MASYWU ŚLĘŻY JAKO WALORY PRZYRODNICZE I WSKAŹNIKI ANTROPOPRESJI ŚRODOWISKA.
Robert Tarka, Sebastian Buczyński, Tomasz Olichwer Uniwersytet Wrocławski, Instytut Nauk Geologicznych
